Verslagen week 1

Tijdens mijn verblijf hier pak ik zo nu en dan mijn laptop erbij om dingen te typen. Wanneer ik onderweg ben, pak ik het boekje gekregen van Ta Phemme erbij om dingen in op te schrijven. Hieronder staan stukken over mijn eerste dagen. In chronologische volgorde van de eerste week. Misschien wat veel, misschien niet zo interessant, maar na het lezen hiervan, ben je van de meeste 'belevenissen' weer op de hoogte.

Maandag 1 september
Opnieuw in het kantoortje ván de baas, mét de baas. Dag 2 zit er al ver op. Vanochtend om 9.00 uur, na een ontbijtje, heel stoer gesmeerd met mijn zakmes (dankjewel ome Rini en tante Meriam) begonnen met een gesprek met Mariah Nabakooza en Marinka Deddens. Beide van E4A. Ugandees en Nederlands, dus het gesprek gaat in het Engels. Een prettig gesprek om mij wederom voor te bereiden op de Ugandese mensen en cultuur, het leven hier, mijn project/werk en uiteraard hoe er hier een mooie tijd van te maken. Het gesprek vliegt voorbij, de geplande tijd ervoor is al lang bereikt. De jongen die mij Kampala gaat laten zien, heeft zich allang gemeld. Hoewel het had eigenlijk een andere jongen moeten zijn, die zich even later meldt. Een miscommunicatie, dat kan in Nederland ook gebeuren. Ik ben uiteindelijk erg blij dat de eerste jongen mij gaat rondleiden, ik vind hem een veel vriendelijker gezicht hebben, dan de gids die eigenlijk voor mij gepland stond!

Mijn rugzak blijkt niet helemaal de ideaalste tas te zijn voor in de stad vertellen Marinka en Mariah mij, dus ik vraag aan mijn gids of hij het erg vindt nog even vijf minuten te wachten, dan wissel ik mijn rugzak voor een klein rugzakje om. Waarop hij met een brede glimlach antwoord: ‘Girl, this is Uganda, take your time!’. Ben ik even blij dat David dat gezegd heeft wanneer ik na de driedubbele tijd als wat ik zei terug kom bij het groepje. Zo voel ik mij minder schuldig dat het zo lang heeft geduurd. (Dat komt doordat ik mijn backpack in de reisbeschermingstas stop en daar de rits weer met twee slotjes vastmaak. Dacht ik alles te hebben en mijn backpack weer in de tas gestopt te hebben en de slotjes erop, ben ik uiteraard nog wat vergeten in de tas te stoppen. Dus weer opnieuw alles openen en sluiten. Niets is hier veilig, zegt zelfs de baas van dit hotel. Hij houdt in zijn kantoortje zijn personeel best nauwlettend in de gaten. Toen ik hem vroeg waarom hij dat doet, zei hij: ‘Because of two things. The first thing is a thing they are not allow to do, but they do it all the time, the second thing are they allowed to do, but they do rarely. Mag je zelf invullen wat the first en second thing moeten zijn).

13.00 uur, oke hier loop ik dan, met mijn behoorlijk witte all stars, als Muzungu tussen David (afkomstig uit de stad Kitgum in het Noorden) en Mariah (afkomstig uit de stad Masaka meer richting het Zuiden gelegen) op weg naar een taxi (hier noemen ze zo’n busje een ‘taxi’ en zoals wij in Nederland een taxi kennen noemen ze hier een ‘special hire’). Als we ergens gewoon aan de zijkant van de weg stoppen, voor schijnbaar de taxi (zo’n busje) vraag ik hoe de taxichauffeur nu weet dat wij een taxi willen. Mariah legt uit dat ze overal gewoon stoppen. Ik zie dat er zo’n 20 meter van ons vandaan ook een vrouw staat te wachten. Wanneer ik dat aan Mariah opmerk zegt ze dat de taxi dan eerst voor de vrouw gaat stoppen en daarna voor ons. Dat menen ze toch niet! Wat een brandstof en tijd verspillend iets! Als er een taxi in zicht is, vraag ik of we toch niet richting de vrouw zullen lopen en gewoon bij haar laten gaan staan. Nergens voor nodig zegt Mariah. Oke, dan blijf ik ook gewoon staan waar ik sta. Gelukkig is de taxi chauffeur zich van zijn toekomstige passagiers bewust. Hij stopt inderdaad en nog beter,.. hij stopt tussen de vrouw en ons in! Ha, toch niet zo inefficiënt als ik dacht!

Inmiddels heeft Mariah ons gedag gezegd en loop ik met David alleen verder. Het geen wat wit was aan mijn all stars is al oranje geworden. Ik kan helaas niet steeds om mij heen kijken, omdat ik veel naar de grond moet kijken waar ik mijn voeten neer zet. Kuilen, open putten, schots en scheve stenen en plassen water zie je aldoor.

David laat mij van alles zien, hij noemt allerlei namen van gebouwen die ik amper duidelijk kan verstaan, laat staan onthouden. Hoewel hij niet uit Kampala komt loodst hij mij zo door alle straten en shopping malls. Dit laatste hebben Marinka en Mariah mij een paar ontraden om in de weekenden te bezoeken, wegens de treat of an terroristic attack. Al is de dreiging door de maanden heen al wel wat afgezwakt. Dit hebben we in Nederland ook toch? Niets om mij zorgen over te maken. Bij de MTN (die je hier echt op iedere straathoek ziet) haal ik beltegoed. Ik vraag in eerste instantie airtime voor 30.000 Ugandese chilling, David vraagt of ik niet 3.000 bedoel. Nee, 30.000 werd mij vanuit E4A aangeraden. Als ik merk dat ook de verkoopster die 30.000 wel een mooi bedrag vindt, begin ik te twijfelen. Even nog eens nadenken wat er nou in de brief stond (die uiteraard in mijn grote rugzak zat, maar niet in dit rugzakje). Oke, doe toch maar 3.000 om mee te beginnen. Eenmaal thuis gecheckt, blijkt het toch 30.000 te moeten zijn. Misschien hoort dit thuis in het korte termijn denken van de Ugandesen en het lange termijn denken van de Nederlanders? Dit houdt in dat ik met de 3.000 chilling voor nog geen 0,90 euro beltegoed gekocht heb, hoe veel smsjes zou ik daar voor kunnen versturen??

De gids leidt mij door straten en gangetjes die ik zelf echt nooit van mijn leven in mijn eentje zou hebben opgezocht. Ik heb ook werkelijk geen idee waar we ergens zijn en hoe we zijn gelopen. Wanneer we ergens hoog in een gebouw zitten die uitkijkt over een deel van de stad, wordt dit nog eens bevestigd. Wanneer ik David vraag in welke richting het hotel is, wijs ik met mijn hand naar het noord westen, fout: juist precies de tegenovergestelde richting. Duidelijk deze gids moet ik dadelijk echt niet in de drukte kwijt raken! Het bedelen en de armoedigheid valt mij tot zo ver mee. Maar na het drinken steken we de taxi-staanplaats over (terwijl ik daar boven bij het restaurant zittend, er foto’s en een filmpje van makend er aan dacht daar echt nooit te gaan lopen) en komen we op de Urwino market. Vanaf nu wordt het toch allemaal net iets meer, hoe kan ik dat het beste zeggen, smoezeliger. Het vastpakken van mijn hand/arm en het ‘muzungu’ roepen, valt mij gelukkig mee, ondanks dat ik de hele guide tour maar in totaal vijf andere Buzungu (meervoud voor blanken/buitenlanders) gezien heb.

We gaan opzoek naar een taxi voor de terugweg. Echter krijgen we niet de juiste gevonden, dat ik hem niet gevonden krijg is niet zo vreemd, de taxi’s (de busjes) hebben nou eenmaal geen nummer of duidelijke bestemming op een bordje of iets dergelijks staan, maar dat ook David hem niet kan vinden, geeft mij toch niet zo veel vertrouwen in het openbaar vervoer hier. Uiteindelijk nemen we maar een busje dat maar wat al te schreeuwend bij ons stopt. Het blijkt dat hij stopt op een plek waar een taxi eigenlijk niet is toegestaan om te stoppen, aha. Als zo’n persoon in een gele blouse het ziet gebeurd er iets. ‘Wat’ is mij niet helemaal duidelijk geworden. Door een documentaire die ik gezien heb over Kampala, vind ik de mensen in de gele blousen maar niets. Vind hen een beetje eng, net als de politie overigens. Iets verderop zien we de man in de gele blouse die de wacht had moeten houden over de straat. Hij gedraagt zich als een echte Ugandees: zit gewoon in de schaduw met zijn rug naar de weg een krantje te lezen!

Ohw nog zo iets waar ik van binnen echt om moest lachen. Mariah die ooit eens in Nederland is geweest verteld hoe fijn ze onze wegen wel niet vindt, waar je gewoon een aparte plaats hebt voor de motorvoertuigen, de fietsers en voor voetgangers. Ook over de traffic lights is ze goed te spreken en dat dat gewoon werkt. Ik ging ervan uit dat ze hier dus geen traffic lights hadden, dat had ik fout. Even later steek ik met David over bij een traffic light. Hoewel.. nu komt het geen waar ik om moest lachen. Er stonden op het kruispunt mensen in een wit uniform, druk het verkeer aan ‘het regelen’. Ondanks de verkeerslichten die het gewoon doen, fluiten ze en wijzen ze alle kanten op en sturen zo de auto’s alle kanten op. Als je het ziet slaat het echt nergens op. Alsof ze er een toneelstukje aan het opvoeren zijn, waar ze zelf helemaal van overtuigd zijn.

Eenmaal weer in het hotel even met mijn laptop naar het kantoortje van de baas om op te zoeken of de cactus waar ik mij tijdens de rondleiding behoorlijk aan geprikt had kwaad kan. Helaas, de deur zit op slot en mijn internet blijkt het niet te doen. Wanneer ik terugloop naar mijn kamer hoor ik ineens een vrouw schreeuwen dat ‘… help the woman’. De toegang tot internet moet weer opnieuw voor mij ingesteld worden (en over twee dagen zou dat weer moeten). De sleutel van het kantoortje wordt gehaald en ik mag daar prima in mijn eentje blijven zitten. Oke! Even later komt de baas weer en stelt mij allerlei vragen over de sneeuw in Nederland, hoe mensen koken, hoe wij met onze familie omgaan en gelooft het niet dat wij zelf een vriend of vriendin uitzoeken en dit niet door onze ouders wordt gedaan. ‘How do you know if it is a good guy?!’. Nou, dat weet ik gewoon! En anders kom je er door de loop van de jaren wel achter?

Wanneer de baas iets te veel aangeeft ooit naar Nederland te willen komen en vraagt hoeveel slaapkamers mijn ouders huis heeft. Geef ik maar aan dat het vier slaapkamers heeft, ‘one for my parents, one for my sister, one for my brother and one for myself’. Beetje flauw misschien dat ik zo antwoord, maar prima om zo over van alles en nog wat over Nederland, India en Uganda te praten, maar daar houdt het ook bij op. Hij bedoelt het vast allemaal helemaal niet verkeerd, maar wanneer hij voorstelt om mij een paar ‘nice places’ in Kampala te laten zien, wordt het toch echt tijd om het kantoortje te verlaten. Misschien wordt het iets te gezellig? Of is het een gemiste kans? Dat laat ik maar voor lief.

Gisteravond ben ik in het ‘restaurant’ hier gaan eten. Heb meteen iets typisch Ugandees besteld: beef stew met matooke. Matooke is een soort homp aardappelpuree, alleen dan gemaakt van een soort banaan. Ik had er al van alles over gelezen en gehoord en, hoewel het prima smaakte, meer van verwacht. Het smaakte niet echt naar banaan en was ook helemaal niet echt zoet, wat ik verwacht had. Vandaag heb ik echt voldoende indrukken gehad. Dus eet nu als avondeten een helft van de huge avocado, wat ‘roggebrood’ en nog wat fruit (met m’n zakmes) ohw en niet de kleine banaantjes te vergeten! Vandaag in de stad gehaald. Goede smaak! En zo schattig!

Morgen om 11.00 uur word ik door Israel (de man van het project Spring of Hope en waar ik bij zijn familie ga wonen) opgehaald, om mij in twee uur naar het dorp Bukaya bij de stad Jinja te rijden. Naar mijn echte verblijfplaats in Uganda. Ben zeer benieuwd! Zal er nou wel of niet nog een andere vrijwilliger zijn?

Dinsdag 2 september
Vannacht was ik bang in het hotel. Toen ik ging slapen was er een man dicht bij mijn deur die tegen iemand van het hotel zei: ‘show me the muzungu’. Geen flauw idee of hij mij bedoelde, degene van het hotel bleef gelukkig nee zeggen. Maar ik voelde me toen niet meer veilig. Elk geluid bleef ik in de gaten houden. Slecht geslapen dus. Vanochtend voelde ik mij dan ook niet prettig. Ik wilde zo snel mogelijk het hotel verlaten. Toen ik uitcheckte om 10.15 uur, moest ik voor nog een nacht betalen. Beetje vreemd, omdat ze mij zondag al hadden laten betalen voor mijn nachten. Het bleek dat ik ook voor de zaterdag moest betalen. Oke.. op zich nog logisch, omdat ik om 6.00 uur arriveerde en de kamers vanaf 10.30 uur beschikbaar zijn, maar is dan de halve prijs niet logischer bedenk ik mij nu? En een beetje vreemd dat ik daar vanochtend nog voor moest betalen en niet juist die zondag. Ze spreken mij ook nog aan over een flesje water dat ik gedronken zou hebben, dan ben ik er helemaal klaar mee. Wanneer ik even later buiten het hotel zit te lezen, komt de receptioniste naar mij toe om te zeggen dat het mijn ‘collega’ was geweest die het flesje water had gedronken, ze biedt haar excuses aan.

Na anderhalf uur wachten komt Israel er aan. Ik had een grote sterke man verwacht. Hij is daarentegen klein en schriel. Hij spreekt mij aan met Roovers, omdat hij denkt dat dat mijn naam is. Uhh nee, het is Marit, na een aantal keer herhalen spreekt hij het aardig goed uit.

De reis duurt enorm lang, omdat er werkzaamheden zijn op de weg van Kampala naar Jinja. Wat inhoudt dat er mensen in veel te grote laarzen met een schep in de hand lopen waar zij her en der van een hoopje zand met stenen een schep nemen en dit in de gaten en kuilen gooien. Het is echt chaotisch hoe de mensen hier rijden! Rijbanen zijn er niet, wanneer er links of rechts van het voortuig voor je plaats is en je wilt hem inhalen, ga je er gewoon langs.

Het huis ligt in Bukaya, een dorp bij Jinja. Het is een prima huis en ik ben ook blij met mijn kamer met eigen douche en wc. Vanwege enkel één draaiknop aan de muur werd mij direct duidelijk dat hier alleen koud water is. Prima! Ik denk nu alleen weleens dat als ik hier ziek zou worden (gelukkig tot nu toe echt nergens last van gehad), dan komt het juist door die koude douche. Vol kippenvel en soms zelfs klappertandend stap ik eronderuit. Hoe doen ze dat hier met kleine kindjes? Zouden ze dan eerst het water opstoken? Of, wat ik nu wat meer gezien heb, wassen de kindjes zich buiten alleen wanneer het echt een warme dag is (dan voelt een koud bad juist wel prettig).

Woensdag 3 september
Vandaag zou de eerste dag op het project zijn, maar! Ik moet een rok of jurk aan! Een broek is niet resepectvol. Dat wist ik al, maar slagen voor een rok die goedgekeurd zou worden, lukte mij niet in Nederland, dus had mij al voorgenomen om die hier in de eerste dagen te kopen. Vol goede moed liep ik het eerst ‘stalletje’ in waar Teresha mij naar toe stuurde. Ik vroeg om een katoenen jurk of rok. Er werden drie zakken voor mij neergelegd, twee echt te erg voor mij, eentje wel prima. Blauw met wit, dat vind ik wel wat. Enthousiast trok ik ‘m aan, véél te lang en toen ook nog eens veel te duur. Dat werd ‘m niet, maar op naar het volgende stalletje. Een blauwe jurk met een aardig model en twee giraffen erop trok mijn aandacht. Dat zag er prima uit voor hier, maar zou ik in Nederland echt never nooit dragen, ook niet in de tuin. Toen ze ‘m van de paspop haalde, bleek de jurk véél groter te zijn, achter werd met spelden de jurk bij elkaar getrokken, toen ik hem aanhad was het echt een enorme zak om mij heen. Dat werd ‘m ook niet. Door naar stalletje nr 3. Een frisse oranje jurk trok dit keer mijn aandacht, lekker zomers. Een zomeravond zou ik deze nog kunnen dragen. ‘You are smart’ zegt de verkoopster wanneer ik de jurk over mijn kleren aantrek. Ze herhaalt het een aantal keer ‘you are smart’. Uhhh, ze bedoelt vast niet dat ik slim ben? Wat in hemelsnaam is ze aan het zeggen? Dus ik vraag mij af of ik het wel goed gehoord heb ‘smart?’. ‘Yeah smart’. Oke, ik neem het maar voor lief. De prijs die ze mij vraagt is veel te hoog en het afdingen is nog niet echt aan mij besteed. Ik word er wat moedeloos van. Loop langs nog wat stalletjes, maar zie niet zo veel soeps. Veel is te kort, veel te groot, of gewoon echt iets wat ik nu nog niet aan durf te trekken. Met hangende schouders loop ik terug naar de auto waar Teresha aan het wachten is en ik vertel haar dat het niet gelukt is. Ze weet nog wel een winkeltje waar ze tweedehands kleding verkopen, daar hoef je niet af te dingen. Nou, laten we dat dan maar proberen! Het blijkt met name kinderkleding te zijn én shirts, dus veel keuze is er niet. Maar er hangt wel iets voor mij tussen! Gewoon een donkerblauwe rok met plooien, precies over mijn knie. Lijkt te passen. Blijkt bij de kassa de prijs ook niet eens te kloppen die op het kaartje stond, geen omgerekend 2,40 euro maar 45 eurocent! Voel me wel een beetje vreemd dat ik, juist hier in Uganda, het arme Afrika, in een tweedehands winkel een rok koop! Maar ik ben wel blij met mijn aankoop!

Donderdag 4 september
De volgende dag blijkt de rok, zonder broek eronder toch wel wat te breed te zijn. Gelukkig heb ik een veiligheidsspeld bij mij (met dank aan Anne), gekleed in de blauwe rok met een blauw shirtje, zwarte legging eronder tot halverwege mijn enkels en bruine leren slippers loop ik ’s ochtends de keuken binnen. Klaar voor mijn eerste dag op het project. Word ik begroet door Hope ‘Ahh you are smart’. Oke Hope, kun je aan mij even uitleggen wat jullie hier mee bedoelen? Ze legt uit dat ze dat hier zeggen als iemand er goed uitziet. Oke, zoiets hoopte ik al dat het zou betekenen. Later deze dag lees ik verder in mijn boekje ‘Tips on Ugandan culture, a visitor’s guide’, pagina 56 hoofdstuk ‘Ugandan English and more’ uitspraak 26: You are smart! – You are very well dressed! (compliment). Als ik dat nou eens een dag eerder had gelezen, had mij een minder hopeloos gevoel gegeven met die oranje jurk aan, waarbij de verkoopster het keer op keer in mijn gezicht herhaalde, waarbij ik niet wist hoe te reageren en maar als een domme geit terug lachte. Ik had simpel ‘thank you’ kunnen terugzeggen! Zucht.

Vandaag dus mijn ‘eerste dag’ bij het project. Het is best een behoorlijk stuk rijden met de auto, dus ik ben blij als ik dat met de fiets kan gaan doen! Heerlijk om wat beweging te hebben en buiten te zijn. Ik vraag me echt af of ik wat bij het project kan doen. Ik kwam er aan (uiteraard weer twee uur later vertrokken dan gepland), echt gewoon een huisje, met verschillende kamers. Het kantoortje, een wachtkamer/inschrijfkamer, een kamer met speelgoed om de kinderen te onderzoeken en een ‘therapiekamer’. Erg basic allemaal uiteraard. Ik stelde mij voor aan de therapeuten, Teresha en Israel deden niet veel helpen. Er was een therapeute die er aardig en wat modern voor de omgeving uitzag. Ze deed mij denken aan Anneke van Zutphen. Alleen even later hoorde ik een woorden wisseling in een ruimte ernaast en hoorde ik Teresha heel hard leugenaar roepen. Ik heb de vrouw niet meer terug gezien. ’s Avonds kwam ik erachter dat Teresha haar ontslagen had, de vrouw bleek niet veel goeds gedaan te hebben. Als het waar is, blijkt maar weer dat aardig uitziende mensen ook niet altijd te vertrouwen zijn.

De gehandicapte kinderen bij SOH waren wel oké. Ik kan er wel wat mee doen, maar of het ook zinvol is? Misschien moet ik zelf wat meer actie ondernemen. Laat ik van het weekend er eens over nadenken.

Morgen wanneer het licht wordt, rijd ik met Teresha naar Kampala voor de trainingdag voor de mensen van de projecten waaraan E4A verbonden is. Omdat ik al eerder naar Uganda gekomen ben dan de andere stagairs/vrijwilligers, is aan mij gevraagd om mee te komen. Ik ben benieuwd. Ben erg blij om morgen de mensen van E4A te zien. Dat zijn fijne mensen.

Vrijdag 5 september 2014
Vandaag was een bijzondere dag. Om 5.30 uur ging mijn wekker, de planning was rond zes uur naar Kampala te rijden voor de training van E4A voor de mentor en coaches in Uganda. Omdat ik al in Uganda ben, mocht ik als student meekomen. Om iets voor zes ontving ik van Teresha een smsje dat het zo hard regende dat ze wilde wachten tot de regen ging stoppen, om zeven uur zouden we vertrekken. Ik ben mooi in het huis gaan zitten met mijn laptop en heb wat nuttige dingen voor mijzelf gedaan. De regen stopte maar niet en ik dacht dat we niet meer zouden gaan, totdat Teresha ineens iets voor tien de kamer binnenkwam en zei dat we gingen vertrekken,.. oke!

Het was een lange rit met slecht weer. Half 1 waren we ongeveer bij de training (die om 9.30 uur uiteindelijk gestart is). Het was fijn en leuk. Ik heb Shamirah, de mentor van Noortje ontmoet, die meteen uit zichzelf enthousiast over Noortje begon. Tijdens de lunch was er aan mijn tafel een leuk gesprek tussen een Australische vrouw, twee uit Nederland, Teresha en twee Ugandese vrouwen.

Na de training die rond half vier was afgelopen. Reden we weer terug naar Bukaya. Ritny Kitnu, je zult het niet geloven, maar het is een Nederlandse dame, vergezelde ons. Zij heeft een NGO in Uganda en bevatte een hoop energie. Het was fijn wat Nederlands met haar te praten hoewel we ook veel gewoon in Engels praatte uit beleefdheid. Het rijden ging door alle drukte in Kampala niet snel. Het werd al snel 19.00 uur, wat inhield dat de nacht inviel. Teresha was erg slecht in het autorijden in het donker. Gelukkig hielp Rinty haar met instructies. Ik probeer wat dingen te vragen over van alles zodat Rinty en Teresha blijven praten, omdat ik merk dat ze dan minder gespannen achter het stuur zit. Een vrachtwagen nadert ons in tegenovergestelde rijrichting. Hij lijkt wat dichtbij te komen, dus Teresha geeft een zwengel aan het stuur waardoor we bijna inrijden op een groepje mensen dat in de berm loopt. Rinty grijpt meteen het stuur en stuurt ons direct de weg weer op. Hoe was dit in hemelsnaam afgelopen als Rinty er niet bij was geweest?
Ik ben blij Rinty te hebben ontmoet. Zij heeft bij haar project twee Nederlandse mbo verpleegkunde studenten als stagairs en op het project van een Nederlandse vriendin van haar zitten ook twee Nederlandse mbo verpleegkunde studenten als stagairs. Rinty neemt in het weekend deze vier meiden mee naar een ‘Introduction wedding’, een verlovingsfeest. Hier vaak nog uitgebreider dan de bruiloft zelf. Ik mag ook mee. Ik twijfel een beetje, een weekend om de buurt te verkennen zou ook fijn zijn. Bovendien wil ik graag op zoek naar een fiets. Uiteindelijk besluit ik om mee te gaan.