Verslagen week 3

Week 3
Maandag 15 september
Schijnbaar is er weer iets aan de hand met het verkeer, zo blijkt wanneer ik met mijn fiets arriveer bij het kantoortje. Sweib de therapeut staat vast, de home visits gaan niet door. Dus blijft er vandaag alleen maar bij de school gaan kijken op de planning over. Wanneer ik uit de auto stap, word ik direct vrolijk begroet door twee jongens met het syndroom van down. Een komisch duo zijn ze zo samen. Aan de leerlingen word ik meteen voorgesteld als een wiskunde leraar. Uhh.. daar moeten we het even over hebben. Ik ben geen leraar en mijn Engels is te belabberd om voor de klas te staan. Ik kijk in het wiskundeboek, nou, dat is best pittig. Dat krijgen wij pas op de middelbare school en zij krijgen dat hier op 8 tot 16 jarige leeftijd! Oef, dit moet een goede school zijn denk ik zo! Ik had mij eenvoudige dingen voorgesteld, zoals de tafels en gewoon sommen, niet al geometrie! De school heeft ongeveer 250 leerlingen geloof ik. Het is een redelijk typische Afrikaanse school naar mijn mening, alleen een verschil is dat hier ‘gewone’ en kinderen met een beperking samen in een klas zitten. Dat is niet zo gewoon en al helemaal niet voor Afrika! De Engels lerares en tevens head teacher is een erg prettige vrouw die mij aan de klassen voorstelt. Iedere keer wanneer ik een klas binnenloop beginnen de kinderen hun welkomstliedje. De school is goed georganiseerd en ook weer helemaal niet, maar dat komt, als ik het goed begrepen heb, doordat het vakantie is geweest (maar die is alweer drie weken voorbij..). De bedoeling is dat ik in primary 4, 5 en 6 ga helpen. Op maandag en dinsdag wordt mijn plan, van 10.00 uur tot 16.00 uur (de school begint wel eerder, maar het is nog verder fietsen, dus 8.00 uur vertrekken van huis, vind ik wel best, maar liever niet eerder). Er is uiteraard geen internet op de school, er is überhaupt niet echt elektriciteit volgens mij, er hangen niet echt lampen ofzo. Zelfs de vloeren in de lokalen zijn gewoon van zand! Doordat er geen internet is, kan ik helaas ook geen woorden opzoeken. Ik ben echt op wat ik kan en weet aangewezen.

Dinsdag 16 september
Bah ik zie deze week steeds tegen de volgende dag op. Terwijl ik weet dat zodra ik eenmaal op de fiets zit, of bij het project ben, het allemaal wel gaat. Vandaag mijn eerste dag op de school, na het fietsen ga ik mij in en gruwelijk ranzig ruikend wc-hok omkleden. Als ik toch geuren kon overdragen net als beelden met een foto of via film! Alhoewel, dan had ik het je waarschijnlijk bespaard. Gadverdamme.

Ik mag van de leraar al direct voor de klas, uh, dat is niet mijn bedoeling. Ik leg hem uit dat ik er voor de support ben, ik ben geen teacher. De school bestaat uit 7 klassen. Klas 4 tot en met klas 6 geeft de leraar wiskunde die ik ‘support’ zal bieden. Er is dus geen vaste leraar per klas, zoals bij ons op de basisschool, maar voor ieder vak een leraar. Er is nog niet echt een planning, de leraren kijken welke klas er vrij is en gaan dan naar binnen om les te geven. Ik begin de dag verder met het nakijken van werk van primary 6. Heb al meteen discussie met de leraar over een opgave: Op een school zijn normaal gesproken 550 leerlingen, dit jaar zijn er 660 leerlingen. Met hoeveel procent is het aantal leerlingen toegenomen? Mij leek het heel simpel, 20%. Maar het antwoord blijkt met een rare, enorme omweg nemende, 18 2/11% te wezen. Iemand die dit mij uit kan leggen?

Zit nu in de les van primary 5. Op een houten bankje, net als de 25 leerlingen. Er ligt een stapel brandhout (?) achter in de klas, het schoolbord kan wel een goede schoonmaakbeurt gebruiken, gaten in de muur zijn de ramen, het plafond is van golfplaten, wel lekker hoog! Vraag me alleen af, wat een enorm kabaal het wel niet zal geven als daar een stortbui op valt. De kinderen schat ik een jaar of 7 tot 11. Geometrie, hoeken van een driehoek berekenen is het onderwerp. ‘The fact that their angles add up to 180◦. Ik observeer de klas wat, de leerlingen kennen hier niet het begrip ‘spullen van een ander’, alles wordt bij elkaar weggepakt. Onze les wordt ook verstoord door de therapeut en de andere twee mannen van het project. Ik wordt de klas uitgehaald. ‘Where is youre camera?’ ‘At home, I don’t need it when I go to the school’ ‘We need it today’. Ja sorry, maar ik heb mijn camera niet bij me. Het project heeft ook een ‘eigen’ camera, waar die is, weet ik niet. Beetje vreemd dat ze hiervoor naar de school kwamen. Terug in de klas, de oefeningen 2 en 4 zijn hetzelfde, de een alleen een driehoek, de ander een rechte lijn met hoeken erop. En oefening 1 is hetzelfde als het voorbeeld dat de leraar had gegeven. Ik vraag mij af of hij dit bewust heeft gedaan, om zo te kunnen kijken welke leerlingen het nu begrepen hebben of niet, of dat hij gewoon niet origineel is in het bedenken van opgaven. Ik hoop het eerste, vrees het tweede.

Met het nakijken van het werk van primary 5 hadden alle leerlingen de vijf opgaven voldoende of goed gemaakt, op één leerling na. Ik heb zijn schriftje bovenop gelegd, met het uitdelen van de schriftjes in de klas, kon ik zo zien wie het was. Ik vertelde het in de pauze aan de leraar en vroeg of hij de jongen (die net toevallig als enige een witte blouse aan had en niet het schooluniform) met zijn schriftje naar mij toe kon laten komen, zodat ik het nog eens met hem over kon doen. Ik hoopte wel dat ik het goed gezien had, niet dat de schriftjes nog gewisseld waren, ik sloeg het schriftje van de jongen open en zag dat ik gelukkig de goede eruit gekozen had. Samen met hem heb ik de opgaven nog eens gedaan. Had de indruk dat hij het nu wel begreep, voelde me eindelijk even nuttig.

De leraar heeft de antwoorden overigens ook niet altijd goed! 4 uur en 3 kwartier, hoeveel minuten is dat? Ik zei direct two hunderd eighty-five. Hij ging het helemaal uitrekenen op papier, ik zei nog tien keer 285 minuten. Zijn antwoord kwam op six hunderd ninety uit! Hij zette de 240 en de 45 verkeerd onder elkaar! En wilde mij daarvan overtuigen. Men o men. Geen wonder dat ze hier zo slecht zijn met de tijd!

Waar ik mij keer op keer over frustreer, is dat de leerlingen hier best wat pittige onderwerpen krijgen. Terwijl ze het hoofdrekenen gewoon nog niet beheersen! Hoeveel leerlingen 2 x 60, 120 vinden, maar ook gerust 4 x 60, 120 laten zijn! Of niet eens weten wat 180-150 is. Of zeggen dat 7 min 6 onmogelijk is!

In de pauze eet ik met de leraren mee, met mijn handen! De eerste keer dat ik met mijn handen eet hier in Uganda. Soms moet ik mijn vingers gewoon echt in mijn mond stoppen, de homp matooke is echt heet om stukjes vanaf te halen! Helaas spreken de leraren Lugandees of een andere Afrikaanse taal met elkaar, ik kan hen niet volgen. Een vrouwelijke lerares komt even later buiten naar mij toe: ‘I want to be your friend’, ze benaderd me echter niet op een prettige manier. En wil mijn telefoonnummer om te praten over de ‘chat chat’, dat heb ik niet geef ik aan, dus denk dat je mijn telefoonnummer niet nodig hebt. Dan mijn e-mailadres, nou denk ook niet dat dat nodig is. En ik ga weg. Vraag mij dan altijd weer af, was ik hier nu de stomme koppige Hollander, en bedoelde zij het echt alleen goed, maar kwam het verkeerd op mij over, of was mijn gevoel correct en heeft zij inderdaad niets aan mijn telefoonnummer en/of e-mailadres.

Na de pauze hebben we een meeting met alle leraren en de rector. Ik vraag mij echt af, waarom in hemelsnaam ná de pauze, ónder schooltijd, als we zo net juist bijna een uur met bijna alle leraren bij elkaar hebben gezeten? De leerlingen krijgen nu gewoon geen les. Het woordje van de head teacher is echt goed! Ze geeft oa aan dat de leraren ook voor de gehandicapte kinderen aardig moeten zijn en hen ook moeten onderwijzen. Waar ik het uiteraard helemaal mee eens ben. Haar reden ervoor vind ik dan een beetje tegenvallen ze zei: want anders, is deze ooit minister president en zal deze je hebben onthouden! Oke, dus alleen in het eigen voordeel van de leraar, moet de leraar aardig zijn voor de gehandicapte kinderen, omdat die ook ooit in een machtige positie kunnen komen? Beetje jammer. Verder zegt ze: God houd je in de gaten, dus kom op tijd! Voel mij een beetje schuldig dat ik altijd pas om 10.00 uur zal beginnen. Tijdens de meeting blijft de lerares, die op een naar mijn gevoel onprettige manier had aangegeven mijn vriend te willen zijn, steeds opnieuw doordrammen over een bepaald onderwerp (kan het niet volgen want ze gaat over in het Lugandees/Afrikaans), ik merk dat de andere leraren klaar met haar zijn.

Om half 5 fiets ik helemaal kapot naar huis. Wat een indrukken vandaag!

Woensdag 17 september 2014
Vanochtend om half tien op de fiets vertrokken naar Jinja, vandaag maar 5 km op en neer fietsen. Bij Flavours had ik een afspraak met mijn coach vanuit Eye4Africa, Anna. Een Nederlandse vrouw uit Tilburg die in 1995 op 18-jarige leeftijd voor het eerst in Uganda kwam en er nu al jaren woont en haar eigen lounge bar heeft in Jina (Flavours dus). (Tot zover zijn bijna alle Nederlanders die ik tijdens mijn verblijf in Afrika heb ontmoet afkomstig uit Brabant, heel opvallend). Het is een heel erg prettig gesprek geweest en heeft mij veel goed gedaan. Ze heeft mij in laten zien dat ik, ondanks dat ik mij overdag bij het project nog niet echt nuttig voel, ik wel degelijk nuttig bezig ben met het behalen van mijn doelen voor mijn tijd hier. Gelukkig gaf ze na positieve feedback te geven aan, zelf ook graag negatieve feedback te krijgen, omdat dat iets is waar je aan kan werken, wat ik beaamde. Hierbij zei ze: “Marit, je bent een echte haas, de mensen hier zijn turtles, je zult je meer tot een turtle moeten vormen om te zorgen dat je je hier ook prettig gaat voelen”. Tja, daar zit wel wat in.

Wanneer je aan een Ugandees en een Nederlander zal vragen wat een ziekenhuis is, krijgen ze allebei een heel ander beeld in het hoofd. De ziekenhuizen hier zijn bijvoorbeeld nu eenmaal niet zoals wij ze in Nederland gewend zijn en dat geldt zo voor héél veel dingen. Als ik aan nuttig denk, moet ik niet het geen er bij denken wat wij in Nederland nuttig zouden vinden, maar meer aan de maatstaven van de Ugandezen moeten afmeten.

Na het gesprek dat veel langer heeft geduurd dan één uur. Ben ik op de fiets gestapt op zoek naar de markt van Jinja. Uiteindelijk een deel gevonden, daar liep ik dan als blanke, met de fiets in de hand op de markt. Wel een beetje anders dan de markt in Nederland. Alhoewel, als je dit aan een Ugandees en aan een Nederlander zou vragen, komen de plaatjes nog redelijk overeen. De Ugandees ziet alleen in zijn plaatje alleen donkere mensen en de Nederlander ziet in zijn gedachten alleen blanke mensen. Daarom voelde deze markt alleen anders voor mij, zo als enige Muzungu. Ohw en de Nederlander zal in zijn gedachten de marktlui horen roepen om zijn koopwaar aan te prijzen, in de gedachten van de Ugandees aan de markt wordt er alleen door mensen onderling gepraat. De avocado’s heb ik bij een hele vriendelijke man kunnen kopen, gele bananen uiteindelijk ook gevonden, wortels en tomaten ga ik de volgende keer wel zoeken.

Nog wat boodschappen gedaan in verschillende supermarkten die allemaal precies op elkaar lijken. En langs het postkantoortje geweest om eens te kijken hoe dat er hier uitziet. Duidelijk een postkantoor zoals in Nederland, maar dan op zijn Ugandees. Helaas geen mooie kaarten daar te koop (alleen saaie), dus nog even verder zoeken. Voor ik er weer zal komen.

Donderdag 18 september 2014
Vandaag heeft Janine haar bachelorpraatje. Ik heb met Anne geregeld dat zij haar laptop meeneemt, zodat we kunnen proberen om mij via skype mee te laten luisteren. Veel te vroeg wakker, dus ’s ochtends al wat nuttigs voor mijzelf gedaan. Ik hoop dat Teresha met de auto naar het project gaat, dan kan ik met haar meerijden met de fiets in de achterbak, dan kan ik er voor zorgen dat ik op tijd thuis ben en is het voor mij iets minder uitputtend. Maar helaas, het wordt toch wel twee keer fietsen. Vandaag de beklimmingen op de heenweg geteld, het zijn er 13, waarvan ik er vier echt in zijn allerlaagste versnelling moet doen.

Het is donderdag, dus drop-in clinic. Ik help wat, probeer wat babbeltjes met de kinderen en ouders te maken, loop vooral maar wat rond te kijken en heb de opdracht gekregen van ieder kind een foto te maken en een verhaaltje te schrijven. Ik zou het zo graag willen doen, maar de mensen kunnen te slecht Engels, met handen en voeten vraag ik hoe oud het kind is, laat staan dat zij mij kunnen vertellen wat hun kind precies mankeert en sinds wanneer. En ik heb daar weer te weinig medische kennis voor. De namen van de kinderen laat ik de ouders al zelf opschrijven, ik kan ze vaak al niet eens goed uitspreken, laat staan correct spellen. Helaas is ieder handschrift nu ook weer niet precies duidelijk.

Uiterlijk half drie moet ik weer gaan, dus ik houd de tijd nauwlettend in de gaten. Ik zorg er ook voor dat Ali op tijd op pad wordt gestuurd om lunch te halen, zodat ik gegeten heb voor ik terug moet fietsen én dat ik niet diréct na de lunch weg moet, want sporten met een volle maag gaat niet goed.

Op tijd kom ik thuis aan. Snel een douche en skype aan. Ik heb de presentatie van Janine bijna helemaal kunnen volgen. Erg fijn! Zo heb ik ondanks de afstand toch nog er een beetje bij kunnen zijn.

Vrijdag 19 september 2014
Maar goed dat ik gisteravond zo vroeg (tien uur) ben gaan slapen. Om vijf uur vanochtend viel de regen met bakken tegelijk uit de hemel en onweerde het er ook nog eens op los! Wat een geweld.
Vandaag zou ik weer mee gaan op home visits. Ik hoopte dat Israel of Teresha naar het kantoor zouden gaan, zodat ik met hun kon meerijden. Fietsen bleef ik over twijfelen of dat nu wel een optie was door al die regenval (die inmiddels wel gestopt was gelukkig). Helaas, Israel moest weer naar Kampala en Teresha voelde zich nog niet helemaal goed. Met de taxi (zo’n busje) dan maar uiteindelijk. Gelukkig wel een lift van Teresha gekregen naar de taxistandplaats, zodat ik niet het eerste stuk met een boda moest. Gelukkig direct de juiste taxi gevonden, alleen één nadeel, hij was nog zo goed als leeg en ik weet dat ze hier pas vertrekken zodra ze overvol zijn. Dus niet als wij in Nederland zouden denken, ‘deze is vol’ dan passen er hier altijd nog vier mensen bij. Zo ook vandaag, in het busje zijn 12 echte plaatsen (inclusief bestuurder), met 25 mensen erin (zowel volwassenen als kinderen) rijden we na een goede 20 minuten weg. Tot mijn tevredenheid zie ik dat de weg op veel plaatsen omgetoverd is tot een modderboel en dat er zelfs riviertjes her en der op de weg zijn ontstaan, dus fietsen was geen goed idee geweest voor de heenweg.

De home visits gaan snel voorbij, we stoppen op tijd (twee uur), omdat de mannen moeten gaan bidden. Van de Oegandese bevolking zou 10% moslim zijn. ik heb mij op de fiets al bedacht dat als dat waar zou zijn, die 10% zou wonen tussen Bukaya en Kangulumira. (Later deze week vraag ik het aan Teresha, zij zegt dat inmiddels al zo'n 50% van Uganda moslim is). We hebben maar vier kinderen bezocht. Eentje zal mij altijd bij blijven. Bij de tweede home visit komen we bij een (goeduitziend) huis aan, waar een klein, veel te mager meisje, pal in de zon, zonder broek en onderbroek op een veel te vieze grond zit. Er is geen andere persoon in haar omgeving, alleen de vliegen omringen haar. Wanneer ze de opdracht krijgt om in de schaduw te gaan zitten, beweegt zij zich schuivend over de grond, lopen kan ze niet door haar aandoening. Wanneer ik vraag hoe oud Joan (zo heet het meisje) is, schat ik haar een jaar of 8. Het antwoord dat ik krijg is ‘17’, dat kan niet zeg ik! Het is volgens de therapeut en de andere twee mannen echt zo, eigenlijk al 17,5. Als ik zeg dat ze helemaal geen borsten heeft, wordt er min of meer uitgelegd dat dat door haar aandoening komt. Daardoor heeft ze een ontwikkelingsstoornis. Het meisje is beduidend ontdaan door ons bezoek. Zo sneu!

Nadat Ali mij bij het kantoortje heeft afgezet en snel lunch is wezen halen, legt hij mij uit hoe ik het gebouwtje kan afsluiten als ik klaar ben met eten, want ook hij moet gaan bidden. Ik eet rustig verder in mijn eentje, maar hij is voor ik mijn bord leeg heb al terug, dat was wel echt een schietgebedje!

De weg terug gaat ook helemaal prima met de taxi, de laatste 3,5 km ga ik lekker lopen, heb ik toch nog wat beweging gehad vandaag. Wat ik zo verbazingwekkend vind hier, is dat het hier zo normaal is dat vrienden hand in hand lopen. Zo zie je vaak genoeg jongens hand in hand lopen, zojuist zelfs twee echt volwassen mannen hand in hand zien lopen, ziet er zo grappig uit! Doet mij denken aan dat het een stelletje is, maar dat zal hier niet zijn. Homoseksualiteit wordt hier niet op prijs gesteld.
Iets anders wat ik zo verbazingwekkend vind, is dat vrouwen hier hun kinderen echt overal de borst geven. Ik heb ze inmiddels al in allerlei vormen en maten gezien en echt op elke plek waar een mens zich kan bevinden! Zijn wij in Nederland toch net iets anders in.

Nog iets anders dat ik altijd wel grappig vind, is dat mijn voetzolen hier vaak de donkerste plek op mijn lichaam is. Vooral aan het einde van de dag zijn mijn voetzolen echt bruin. Bij Afrikanen is het juist andersom. Bij de meesten zijn juist de voetzolen het lichtste lichaamsdeel!

Zaterdag 20 september 2014
Hoe krijg ik het voor elkaar. Ik heb hier nu vier keer een was gedraaid, met de machine of met de hand als we weer geen stroom hadden (waar we nu de afgelopen dagen gelukkig geen problemen mee hebben gehad!). Tot nu toe iedere keer dat ik mijn was had opgehangen om te drogen, is het daarna gaan regenen! Het regent hier zo nu en dan, niet iedere dag, vaak ’s ochtends vroeg, net voordat het licht wordt, of ’s middags rond een uur of drie. Helaas is het nooit een miezerbuitje. M’n kleren zijn dan zeiknat en er is dan altijd wel weer iets op de grond gevallen dat vaak nog viezer is geworden dan vóór ik het had gewassen. Zo ook vandaag dus.

Hoewel het hier totaal niet druk is, wat betreft een volle agenda voor mij. Zorgt het niet zo goed wetende wat de volgende dag gaat brengen voor vermoeidheid. Misschien moet ik toch ook nog wel acclimatiseren wat betreft het klimaat hier. Dus vandaag maar gewoon lekker ‘chill’ gedaan. Allerlei dingetjes opgezocht en uitgewerkt op mijn laptop en enkel even op en neer geweest op de fiets naar Jinja voor een nieuwe pot nutella. Ik neem dan altijd een binnendoor weggetje dat via de oude loopbrug gaat. Het is vanaf de brug en van de brug niet toegestaan om foto’s te maken. Dat is zo jammer. Het is zo’n mooi stukje! Waarbij je zoveel vogels over het water ziet vliegen en het water induiken om een visje naar binnen te werken. Echt bijzonder.

Hope was ‘bored’, nou daar weet ik wel wat op! Ik heb snel de spelletjes die ik mee heb genomen tevoorschijn gehaald. Beverbende is het uiteindelijk geworden, al doende leg ik het haar uit. Heerlijk met spelletjes spelen ben ik weer helemaal in mijn element. Hoewel ik merk dat ze het spel echt wel begrijpt, moeten we het toch nog wat vaker spelen om een echte tegenstander aan haar te krijgen. En ja Michel, ik weet dat ik je het eerste potje dat wij ooit speelde dik inmaakte en dat ik daar nu ook wat meer mijn best voor moet doen! Dus er is nog hoop voor mij en Hope!

Zondag 21 september 2014
Gistermiddag tot de ontdekking gekomen, dat als ik mijn laptop op een bepaalde plek op mijn bed zet, ik ineens, soms dan, één streepje wifi heb! Dat is prettig. Ben vanochtend dan ook direct begonnen met het schrijven van een motivatiebrief voor een stage bij CZ. Dat zijn dingen waar ik me nu wel wat meer op mag gaan richten. Hopelijk gaat mijn plan van een stage bij een bedrijf dat medische apparatuur ontwikkeld en een stage bij een zorgverzekeraar lukken!

Mijn was hangt tot zover droog aan de waslijn. Ook erg prettig. Heb voor het project uitgetypt wat mijn systeempje is om de medicatie te sorteren. Ben benieuwd of ik dat begin oktober, wanneer we weer medicijnen moeten sorteren kan gaan implementeren. We shall see.

Een wandeling door Bukaya gemaakt, dat is echt Afrika. Wat een uitzicht. Ben naar het Victoriameer, of is het nou de Nijl? Gelopen. Het hier zijn, blijft een hele ervaring.